تهران – خیابان جمهوری نرسیده به حافظ،جنب ساختمان معاونت درمان و بانک پاسارگاد، پاساژ حافظ پلاک ٢٠ فروشگاه بزرگ بازرگانی سیب ساعت کاری 10 صبح الی 7 بعد از ظهر به جز روزهای تعطیل تلفن تماس: 021-62999938

جیلبریک آیفون؛ کاربرد قابلیت Jailbreak در گوشی آیفون چیست؟

جیلبریک، فرآیندی است که در آن محدودیت‌های اعمال شده توسط اپل بر روی سیستم‌عامل iOS شکسته می‌شود. این فرآیند به کاربران امکان می‌دهد تا به سطوح پایین‌تر سیستم‌عامل دسترسی پیدا کرده و تغییرات گسترده‌ای در آن ایجاد کنند. اگرچه جیلبریک مزایای بسیاری دارد، اما با خطرات و عواقبی نیز همراه است. در این مقاله، به صورت جامع و دقیق به بررسی جیلبریک آیفون خواهیم پرداخت. از تعریف و تاریخچه جیلبریک تا روش‌های انجام آن و تأثیرات آن بر روی دستگاه، همه و همه در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با مطالعه این مقاله از مجله بازرگانی سیب، می‌توانید تصمیم آگاهانه‌ای در مورد جیلبریک کردن آیفون خود بگیرید.

جیلبریک آیفون چیست؟

جیلبریک آیفون به معنای شکستن قفل‌های امنیتی سیستم عامل iOS است. این فرآیند به کاربران اجازه می‌دهد تا به بخش‌هایی از سیستم عامل دسترسی پیدا کنند که به صورت پیش‌فرض توسط اپل محدود شده است. با جیلبریک کردن آیفون، شما می‌توانید نرم‌افزارهای شخص ثالث، ترفندها و تم‌های مختلفی را نصب کنید که در اپ استور اپل موجود نیستند. همچنین، می‌توانید برخی از ویژگی‌های سیستم عامل را شخصی‌سازی کنید و به کنترل بیشتری روی دستگاه خود دست پیدا کنید.

اما جیلبریک کردن آیفون بدون عواقب نیست. این کار باعث باطل شدن گارانتی دستگاه می‌شود و همچنین می‌تواند باعث بروز مشکلات امنیتی شود. علاوه بر این، با هر به‌روزرسانی سیستم عامل iOS، امکان دارد جیلبریک فعلی شما دیگر کار نکند و مجبور شوید دوباره دستگاه خود را جیلبریک کنید. بنابراین، قبل از تصمیم‌گیری برای جیلبریک کردن آیفون، باید به دقت مزایا و معایب آن را بررسی کنید و از دانش فنی کافی برخوردار باشید.

به طور خلاصه، جیلبریک آیفون به شما اجازه می‌دهد تا محدودیت‌های سیستم عامل iOS را دور بزنید و به شخصی‌سازی بیشتر دستگاه خود بپردازید. اما این کار با ریسک‌هایی همراه است و باید با احتیاط انجام شود.

عکسی از گوشی که لوگوی جیلبریک روی آن نمایش داده می‌شود
آیفون با جیلبریک حالا دنیای جدیدی رو تجربه می‌کند.

بیشتر بخوانید: هوش مصنوعی اپل؛ بررسی ویژگی های جدید در apple intelligence

انواع جیلبریک آیفون

همانطور که پیشتر اشاره شد، جیلبریک به دو دسته اصلی Tethered و Untethered تقسیم می‌شود. اما برای درک بهتر این مفهوم، لازم است به تفاوت‌های ظریف‌تر و عوامل موثر بر انتخاب نوع جیلبریک بپردازیم.

عوامل موثر بر نوع جیلبریک آیفون

  • نسخه iOS: هر نسخه از iOS ساختاری منحصر به فرد دارد و پیچیدگی‌های امنیتی متفاوتی را ارائه می‌دهد. به همین دلیل، ابزارهای جیلبریک و نوع آن برای هر نسخه متفاوت خواهد بود.
  • مدل دستگاه: سخت‌افزار و نرم‌افزار هر مدل آیفون منحصر به فرد است و این موضوع بر روی موفقیت‌آمیز بودن فرآیند جیلبریک و نوع آن تاثیرگذار است.
  • ابزارهای جیلبریک: ابزارهای مختلفی برای جیلبریک کردن آیفون وجود دارند که هر کدام برای نسخه‌ها و مدل‌های خاصی طراحی شده‌اند. این ابزارها معمولاً توسط گروه‌های هکری و توسعه‌دهندگان مستقل ایجاد می‌شوند و هر کدام ویژگی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارند.
  • پایداری و قابلیت اطمینان: برخی از ابزارهای جیلبریک پایدارتر هستند و احتمال بروز خطا در آن‌ها کمتر است. همچنین، برخی از ابزارها امکانات بیشتری را برای شخصی‌سازی دستگاه در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

تفاوت‌های ظریف‌تر بین Tethered و Untethered

  • پایداری: جیلبریک Untethered به طور کلی پایدارتر است و احتمال بروز مشکلات کمتری دارد. اما این به معنای بی‌نقص بودن آن نیست و ممکن است در برخی موارد با مشکلات خاصی مواجه شوید.
  • آسانی استفاده: جیلبریک Untethered به دلیل نیازی نبودن به اتصال به کامپیوتر در هر بار روشن شدن دستگاه، استفاده آسان‌تری دارد.
  • سرعت: معمولاً جیلبریک Tethered سریع‌تر از Untethered انجام می‌شود.
  • توسعه: به دلیل پیچیدگی‌های بیشتر در ایجاد جیلبریک Untethered، توسعه این نوع جیلبریک زمان‌برتر و دشوارتر است.
عکسی از گوشی که در حال اجرای یک توییک جذاب است
با جیلبریک، آیفونم به یک ابرقهرمان تبدیل شده.

بیشتر بخوانید: رجیستر آیفون 16؛ بررسی تعرفه ها و قیمت آیفون 16 بعد رجیستری

آموزش جیلبریک آیفون

مراحل جیلبریک آیفون

  1. یافتن ابزار مناسب: برای هر نسخه از iOS، ابزار جیلبریک خاصی وجود دارد. این ابزارها معمولاً به صورت رایگان در وبسایت‌های تخصصی منتشر می‌شوند.
  2. تهیه نسخه پشتیبان: قبل از شروع جیلبریک، حتماً از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.
  3. اتصال دستگاه به کامپیوتر: دستگاه خود را با استفاده از کابل USB به کامپیوتر متصل کنید.
  4. اجرای ابزار جیلبریک: ابزار جیلبریک را اجرا کرده و دستورالعمل‌های نمایش داده شده را دنبال کنید.
  5. صبر کنید: فرآیند جیلبریک ممکن است چند دقیقه طول بکشد. در طول این مدت، دستگاه شما چندین بار ریستارت خواهد شد.
  6. نصب Cydia: پس از اتمام فرآیند جیلبریک، برنامه Cydia روی دستگاه شما نصب می‌شود. Cydia فروشگاه برنامه‌های جیلبریک است و شما می‌توانید از طریق آن برنامه‌ها و توییک‌های مختلف را نصب کنید.

آموزش جیلبریک آیپد

مراحل جیلبریک آیپد

  1. دانلود ابزار جیلبریک: ابزار مورد نظر را از یک منبع معتبر دانلود کنید.
  2. اتصال آیپد به کامپیوتر: آیپد خود را به کامپیوتر متصل کنید.
  3. اجرای ابزار: ابزار جیلبریک را اجرا کرده و دستورالعمل‌های آن را دنبال کنید.
  4. صبر کنید: فرآیند جیلبریک ممکن است چند دقیقه طول بکشد.
  5. راه اندازی مجدد: پس از اتمام فرآیند، آیپد خود را ریستارت کنید.
عکسی از گوشی که در حال نصب یک توییک جدید است
جیلبریک، کلید آزادی برای خارج شدن از محدودیت های آیفون

بیشتر بخوانید: خرید گوشی کارکرده؛ راهنمای جامع خرید تا تست سالم بودن گوشی

اقدامات قبل از جیلبریک آیفون

جیلبریک کردن آیفون، روشی برای دسترسی به سیستم عامل iOS و شخصی‌سازی بیشتر دستگاه است. با این حال، این کار ریسک‌هایی به همراه دارد و قبل از انجام آن، باید اقدامات زیر را به دقت انجام دهید:

1. اطلاعات مهم را بکاپ بگیرید:

  • دیتای دستگاه: تمام اطلاعات مهم مانند عکس‌ها، فیلم‌ها، مخاطبین، پیام‌ها و … را در یک بکاپ امن ذخیره کنید. می‌توانید از iCloud، iTunes یا سرویس‌های ابری دیگر استفاده کنید.
  • تنظیمات دستگاه: تنظیمات شخصی‌سازی شده دستگاه را نیز بکاپ بگیرید تا در صورت نیاز بتوانید آن‌ها را بازیابی کنید.

2. آخرین نسخه iOS را نصب کنید:

  • قبل از جیلبریک، مطمئن شوید که آخرین نسخه iOS را روی دستگاه خود نصب کرده‌اید. این کار باعث می‌شود تا از آخرین پچ‌های امنیتی بهره‌مند شوید و احتمال بروز مشکلات در حین فرآیند جیلبریک کاهش یابد.

3. ابزارهای لازم را آماده کنید:

  • کامپیوتر: یک کامپیوتر با سیستم عامل macOS یا Windows که به اینترنت متصل است، برای انجام فرآیند جیلبریک ضروری است.
  • کابل USB: یک کابل USB اصلی و سالم برای اتصال آیفون به کامپیوتر.
  • نرم افزار جیلبریک: نرم افزار مناسب برای مدل آیفون و نسخه iOS خود را دانلود و نصب کنید. این نرم افزارها معمولاً توسط تیم‌های توسعه‌دهنده جیلبریک منتشر می‌شوند.

4. دستگاه را به حالت DFU یا Recovery Mode ببرید:

  • در برخی از روش‌های جیلبریک، نیاز است که دستگاه را به حالت DFU یا Recovery Mode ببرید. این حالت به نرم افزار جیلبریک اجازه می‌دهد تا به سیستم عامل iOS دسترسی پیدا کند.

5. از یک شبکه Wi-Fi پایدار استفاده کنید:

  • در طول فرآیند جیلبریک، اتصال اینترنتی پایدار بسیار مهم است. قطع شدن اتصال می‌تواند منجر به بروز مشکلات و حتی آسیب دیدن دستگاه شود.

6. دستگاه را شارژ کنید:

  • باتری دستگاه را حداقل به ۵۰ درصد شارژ کنید تا در حین فرآیند جیلبریک خاموش نشود.

7. آموزش‌ها را به دقت مطالعه کنید:

  • قبل از شروع جیلبریک، آموزش‌های مربوط به نرم افزار جیلبریک را به دقت مطالعه کنید. هر نرم افزار دارای مراحل و تنظیمات خاص خود است.

8. ریسک‌های جیلبریک را در نظر بگیرید:

  • جیلبریک کردن آیفون می‌تواند منجر به باطل شدن گارانتی دستگاه، بروز مشکلات نرم‌افزاری، کاهش امنیت دستگاه و حتی آجر شدن دستگاه شود.

چرا باید از جیلبریک آیفون استفاده کنیم؟

در ادامه به برخی از مهم‌ترین دلایل جیلبریک کردن آیفون می‌پردازیم:

1. شخصی‌سازی بی‌نهایت:

یکی از اصلی‌ترین دلایل جیلبریک، امکان شخصی‌سازی بی‌نهایت آیفون است. با جیلبریک می‌توانید ظاهر دستگاه، آیکون‌ها، فونت‌ها، تم‌ها و حتی انیمیشن‌ها را به دلخواه خود تغییر دهید. این امکان به شما اجازه می‌دهد تا یک آیفون کاملاً منحصر به فرد داشته باشید.

2. نصب برنامه‌های غیر رسمی:

اپ استور اپل محدودیت‌هایی برای انتشار برنامه‌ها دارد. با جیلبریک می‌توانید برنامه‌هایی را از منابع دیگر نصب کنید که در اپ استور موجود نیستند. این برنامه‌ها ممکن است قابلیت‌های بیشتری داشته باشند یا به صورت رایگان ارائه شوند.

3. کنترل بیشتر بر روی سیستم:

جیلبریک به شما اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری بر روی سیستم عامل iOS داشته باشید. می‌توانید برخی از فرآیندهای پس‌زمینه را غیرفعال کنید، مصرف باتری را بهینه کنید و حتی سیستم عامل را بهینه کنید.

4. دسترسی به تنظیمات پیشرفته:

با جیلبریک می‌توانید به تنظیمات پیشرفته‌ای دسترسی پیدا کنید که در حالت عادی پنهان هستند. این تنظیمات به شما اجازه می‌دهند تا عملکرد دستگاه را بهینه کرده و از قابلیت‌های پنهان آن استفاده کنید.

5. توسعه دهندگان:

برای توسعه‌دهندگان، جیلبریک یک ابزار قدرتمند است. آن‌ها می‌توانند با استفاده از جیلبریک، برنامه‌ها و توییك‌های جدیدی را برای iOS ایجاد کنند و آن‌ها را با جامعه‌ی توسعه‌دهندگان به اشتراک بگذارند.

6. آزادی از محدودیت‌ها:

اپل محدودیت‌های زیادی برای کاربران آیفون اعمال می‌کند. جیلبریک به شما اجازه می‌دهد تا از این محدودیت‌ها رها شوید و از دستگاه خود به طور کامل استفاده کنید.

7. جامعه‌ی فعال:

جامعه‌ی کاربران جیلبریک بسیار فعال است و همیشه در حال توسعه‌ی توییك‌ها و برنامه‌های جدید هستند. شما می‌توانید با عضویت در این جامعه، از آخرین اخبار و به‌روزرسانی‌ها مطلع شوید و با سایر کاربران تبادل نظر کنید.

تصویر اینفوگرافیکی از دلایل جیلبریک آیفون بیان شده است.
اینوگرافیک دلیل های جیلبریک آیفون

بیشتر بخوانید: آموزش فعال سازی قابلیت Back Tap آیفون؛ راهنمای کامل استفاده از Back Tap

مزایا جیلبریک آیفون

شخصی‌سازی بی‌نهایت

یکی از جذاب‌ترین مزایای جیلبریک، امکان شخصی‌سازی بی‌نهایت دستگاه است. با نصب تویییک‌های مختلف، می‌توانید ظاهر و عملکرد آیفون خود را به طور کامل تغییر دهید. از تغییر فونت و آیکون‌ها گرفته تا تغییر رابط کاربری و حتی اضافه کردن ویژگی‌های جدید، همه و همه در جیلبریک امکان‌پذیر است.

دسترسی به برنامه‌های بیشتر یا جیلبریک آیفون

اپ استور اپل، محدودیت‌هایی برای انتشار برنامه‌ها دارد. اما با جیلبریک، می‌توانید به دنیایی از برنامه‌های کاربردی و بازی‌های جذاب دسترسی پیدا کنید که در اپ استور موجود نیستند. این برنامه‌ها ممکن است ویژگی‌های منحصر به فردی داشته باشند یا به صورت رایگان در دسترس باشند.

بهبود عملکرد

برخی از تویییک‌ها می‌توانند عملکرد آیفون را بهبود بخشند. برای مثال، با نصب یک تویییک رم مدیریت، می‌توانید مدیریت حافظه دستگاه را بهینه‌سازی کرده و سرعت آن را افزایش دهید. همچنین، برخی تویییک‌ها می‌توانند مصرف باتری را کاهش دهند.

قابلیت‌های جدید

جیلبریک به شما اجازه می‌دهد تا قابلیت‌های جدیدی را به آیفون خود اضافه کنید. برای مثال، می‌توانید از قابلیت ضبط تماس استفاده کنید یا به پیام‌های حذف شده دسترسی پیدا کنید. همچنین، برخی تویییک‌ها امکاناتی مانند کنترل بیشتر روی بلوتوث و وای‌فای را فراهم می‌کنند.

آزادی بیشتر

جیلبریک به شما آزادی بیشتری برای استفاده از آیفون می‌دهد. شما می‌توانید برنامه‌های پیش‌فرض اپل را حذف کنید یا آن‌ها را تغییر دهید. همچنین، می‌توانید از سیم‌کارت هر اپراتوری استفاده کنید و محدودیت‌های جغرافیایی را دور بزنید.

یادگیری و توسعه

جیلبریک می‌تواند یک فرصت عالی برای یادگیری بیشتر در مورد سیستم عامل iOS و توسعه اپلیکیشن باشد. با مطالعه و بررسی کدهای مختلف، می‌توانید درک عمیق‌تری از سیستم عامل پیدا کنید و حتی خودتان اقدام به توسعه تویییک کنید.

تصویری از یک آیفون با نماد قفل باز شده توی آن و متن مزایا و معایب جیلبریک آیفون
آشنایی با معایب و مزایای جیلبریک آیفون می تواند در انجام این کار مهم به شما کمک کند.

بیشتر بخوانید: تنظیمات دوربین آیفون برای ثبت تصاویر بهتر و بالا بردن کیفیت در عکس ها

معایب جیلبریک آیفون

جیلبریک کردن آیفون، همانطور که مزایایی دارد، معایبی نیز به همراه می‌آورد. قبل از تصمیم‌گیری برای جیلبریک، بهتر است به طور کامل با این معایب آشنا شوید.

از دست دادن گارانتی با جیلبریک آیفون

یکی از مهم‌ترین معایب جیلبریک، باطل شدن گارانتی دستگاه است. اگر آیفون جیلبریک شده شما دچار مشکل شود، شرکت اپل تعمیرات آن را تحت پوشش گارانتی قرار نخواهد داد.

کاهش امنیت با جیلبریک آیفون

جیلبریک کردن، امنیت دستگاه را کاهش می‌دهد. با باز کردن قفل‌های امنیتی سیستم عامل، دستگاه شما در برابر حملات هکرها و بدافزارها آسیب‌پذیرتر می‌شود. نصب تویییک‌های نامعتبر یا از منابع ناشناخته می‌تواند به آلوده شدن دستگاه به ویروس‌ها منجر شود.

بروز مشکلات نرم افزاری

جیلبریک کردن ممکن است باعث بروز مشکلات نرم افزاری شود. بعضی از تویییک‌ها ممکن است با هم تداخل داشته باشند یا با نسخه‌های جدید iOS سازگار نباشند. این مشکلات می‌توانند منجر به کند شدن دستگاه، کرش کردن برنامه‌ها یا حتی از کار افتادن کامل آن شوند.

از دست دادن آپدیت‌های رسمی

پس از جیلبریک، ممکن است نتوانید به راحتی به آخرین نسخه‌های iOS آپدیت کنید. زیرا توسعه‌دهندگان جیلبریک نیاز دارند تا هر آپدیت جدید را بررسی کنند و ابزارهای جیلبریک را برای آن نسخه منتشر کنند. این به معنای عقب ماندن از آخرین ویژگی‌ها و بهبودهای امنیتی iOS است.

پیچیدگی و نیاز به دانش فنی

جیلبریک کردن نیاز به دانش فنی خاصی دارد. اگر با تنظیمات سیستم عامل آشنا نباشید، ممکن است در حین فرآیند جیلبریک کردن با مشکلاتی مواجه شوید و دستگاه شما آسیب ببیند. همچنین، مدیریت تویییک‌ها و رفع مشکلات احتمالی پس از جیلبریک نیاز به دانش و تجربه دارد.

مصرف بیشتر باتری با جیلبریک آیفون

برخی از تویییک‌ها و برنامه‌های نصب شده پس از جیلبریک می‌توانند باعث افزایش مصرف باتری شوند. این به دلیل اجرای همزمان چندین فرآیند و پردازش‌های اضافی است.

تصویری از یک آیفون در سمت چپ تصویر با متن آیا جیلبریک آیفون قانونی است؟
اطلاعات در مورد قانونی بودن جیلبریک آیفون می تواند به شما کمک کند.

بیشتر بخوانید: نحوه فعال کردن حالت استندبای در آیفون؛ راهنمای جامع Standby Mode

آیا جیلبریک آیفون قانونی است؟

در برخی کشورها مانند ایالات متحده، قانون کپی‌رایت (DMCA) به طور خاص جیلبریک را به عنوان یک استفاده منصفانه از نرم‌افزار تلقی کرده و آن را قانونی اعلام کرده است. این بدان معناست که کاربران می‌توانند دستگاه‌های خود را جیلبریک کنند بدون اینکه نگران مجازات قانونی باشند. اما در بسیاری از کشورهای دیگر، قوانین مشخصی در این زمینه وجود ندارد. به همین دلیل، جیلبریک در این کشورها نه قانونی و نه غیرقانونی تلقی می‌شود.

با این حال، حتی اگر جیلبریک در کشوری قانونی باشد، باز هم عواقب دیگری ممکن است به همراه داشته باشد. یکی از مهم‌ترین این عواقب، باطل شدن گارانتی دستگاه است. اکثر شرکت‌های سازنده، از جمله اپل، جیلبریک را دستکاری در سیستم عامل دستگاه تلقی کرده و به همین دلیل، گارانتی دستگاه‌های جیلبریک شده را باطل می‌کنند. همچنین، جیلبریک می‌تواند امنیت دستگاه را کاهش دهد و آن را در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیرتر کند.

در نهایت، تصمیم به انجام یا نکردن جیلبریک به عهده خود کاربر است. اما قبل از هر اقدامی، بهتر است به خوبی درباره مزایا و معایب آن تحقیق کرده و از عواقب احتمالی آن آگاه باشید.

جمع بندی

در نهایت، جیلبریک آیفون یک عمل فنی است که می‌تواند آزادی و انعطاف‌پذیری بیشتری را در استفاده از دستگاه به کاربران ارائه دهد. با این حال، این عمل با خطراتی از جمله باطل شدن گارانتی، کاهش امنیت دستگاه و احتمال بروز مشکلات نرم‌افزاری همراه است. تصمیم‌گیری در مورد انجام یا نکردن جیلبریک به عهده خود کاربر است و باید با توجه به نیازها، دانش فنی و ریسک‌پذیری فردی انجام شود. به طور کلی، جیلبریک برای کاربرانی که به دنبال شخصی‌سازی عمیق دستگاه خود و دسترسی به قابلیت‌های پیشرفته هستند، می‌تواند جذاب باشد. اما برای کاربران عادی که به دنبال یک تجربه کاربری پایدار و ایمن هستند، ممکن است انتخاب مناسبی نباشد. برای خرید اقساطی ایفون 16 پرومکس به سایت بازرگانی سیب مراجعه کنید.

سوالات متداول

1. جیلبریک آیفون چیست؟ 

جیلبریک فرآیندی است که محدودیت‌های سیستم عامل iOS را دور می‌زند و به کاربر اجازه می‌دهد تا به فایل‌های سیستم دسترسی پیدا کرده و نرم‌افزارهای غیرمجاز نصب کند.

2. مزایای جیلبریک آیفون چیست؟ 

شخصی‌سازی گسترده دستگاه، نصب برنامه‌های غیر از اپ استور، دسترسی به تنظیمات پیشرفته و قابلیت‌هایی که اپل ارائه نمی‌دهد.

3. معایب جیلبریک آیفون چیست؟ 

باطل شدن گارانتی، کاهش امنیت دستگاه، احتمال بروز مشکلات نرم‌افزاری، عدم پشتیبانی از به‌روزرسانی‌های رسمی iOS.

4. آیا جیلبریک آیفون قانونی است؟ 

در بسیاری از کشورها، از جمله ایالات متحده، جیلبریک به عنوان یک استفاده منصفانه تلقی می‌شود. با این حال، بهتر است قبل از انجام جیلبریک، قوانین کشور خود را بررسی کنید.

5. چگونه می‌توان آیفون را جیلبریک کرد؟ 

روش‌های جیلبریک برای هر نسخه iOS متفاوت است و معمولاً نیاز به استفاده از ابزارهای خاصی دارد. بهتر است قبل از انجام جیلبریک، راهنماهای دقیق و به‌روز را مطالعه کنید.

6. آیا می‌توان پس از جیلبریک، آیفون را به حالت عادی برگرداند؟ 

بله، در برخی موارد می‌توان با ریستور کردن آیفون به تنظیمات کارخانه، جیلبریک را حذف کرد. اما این کار ممکن است منجر به از دست رفتن داده‌ها شود.

زهرا میرزایی
زهرا میرزایی

مشاهده سایر مطالب
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *